Signalement augustus 2024

Kunst heeft positieve effecten op gezondheid en welzijn. Het helpt mensen zich beter te voelen, beter om te gaan met ziekten, en verkort ziekenhuisopnames. Onderzoek door Kunst in de Gezondheidszorg Nederland, met bijdragen van ruim tweehonderd experts, toont aan dat kunst een waardevolle rol speelt in de zorg.

Het consortium pleit voor meer integratie van kunst in zorginstellingen en gemeenschappen. Creatieve activiteiten zoals koorzang en museumbezoeken hebben aantoonbare gezondheidsvoordelen. Ondanks deze bevindingen wordt kunst nog te weinig gebruikt in de zorg.

Ik zie het bij mijn vader met Alzheimer. Hij vergeet veel, maar niet zijn koorafspraken. Het maakt hem vrolijk en geeft hem vrienden.
– Tineke Abma, hoogleraar Participatie van Ouderen

Er zijn al initiatieven die kunst in de zorg gebruiken, maar het veld is versnipperd. De whitepaper bevat een tienjarenagenda en roept op tot samenwerking en een gezamenlijke visie voor onderzoek, onderwijs en praktijk. Vanuit onze regio werkten Tineke Abma (LUMC), Jet Bussemaker (Campus Den Haag) en Sandrine van Noort (LUMC) mee.
Download de engelstalige whitepaper ‘Arts in Health in the Netherlands – A national agenda’ of bekijk de website.

Nog altijd wordt in Nederland een behoorlijke groep mensen die hulp of ondersteuning nodig hebben, niet bereikt. Hierdoor dreigt hun situatie problematischer te worden en worden bestaande ongelijkheden tussen groepen verder vergroot. Het zorgt ook voor toenemend wantrouwen in de overheid als geheel. Daarom onderzocht het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) waarom gemeenten en dienstverleners niet alle inwoners bereiken die in aanmerking komen voor ondersteuning in het sociaal domein, en wat gemeenten kunnen doen om mensen beter te bereiken. Dit kwalitatieve onderzoek werd uitgevoerd in drie (anoniem gebleven) gemeenten.

Het onderzoek is het vervolg op het onderzoeksrapport Gezien, gehoord en geholpen willen worden dat in augustus 2023 is gepubliceerd. Het doel van deze twee deelonderzoeken samen is om beleidsmakers en dienstverleners meer inzicht te bieden in de doorwerking van beleid, het effect van handelen in de uitvoering op de mensen die zij willen bereiken, en hoe mensen dat beleven. Dat biedt hun aanknopingspunten om hun beleid en dienstverlening te verbeteren, zodat zij inwoners beter kunnen bereiken.

Een belangrijke bevinding is dat inwoners die niet bereikt worden vaak mensen zijn met complexe of gestapelde problemen. Oorzaken van niet-bereik in het sociaal domein zijn divers, zoals dat het beleid in het sociaal domein gestoeld is op deels onrealistische aannames en mensbeelden. Bijvoorbeeld dat mensen die hulp nodig hebben daar altijd zelf om zullen vragen. Hieruit volgt dat de dienstverlening vaak is ingericht als een loket, waar mensen hun hulpvraag kunnen stellen en van het aanbod gebruik kunnen maken. En hoewel gemeenten zich inspannen om het loket laagdrempelig en dicht bij de inwoners in te richten, blijft het een passieve vorm van dienstverlening. Daardoor missen gemeenten mensen die niet zelf om hulp komen vragen.

Een uitgewerkte lokale visie op welke inwoners er bereikt zouden moeten worden, kan richting geven om keuzes voor de dienstverlening te maken.

De auteurs geven aan dat het sociaal domein vraagt om een lerend systeem. Hierin worden ervaringen van hulp- en dienstverleners in de praktijk als van mensen die zelf ondersteuning nodig hadden meegenomen als er aanpassingen gedaan (moeten) worden in de dienstverlening wegens politieke of budgettaire keuzes. Bekijk hier het volledige Onderzoek Zien, luisteren en helpen.

Zuid-Holland heeft gemiddeld de laagste gezonde levensverwachting van Nederland en de grootste gezondheidsverschillen. Met de website Gezond Zuid–Holland wil de provincie Zuid-Holland en Medical Delta bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen en het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van alle inwoners van Zuid-Holland. Beide GGD’en werkten hieraan mee.
 
De nieuwe website bevat interactieve geografische kaarten op gemeente-, wijk- en buurtniveau. Voor acht gezondheidsthema’s – beweegvriendelijkheid, geluid, gezondheidsverschillen, groen en gezondheid, luchtkwaliteit, mentale gezondheid, sociale cohesie en voedselomgeving- wordt achtergrondinformatie, feiten, cijfers en denkrichtingen voor beleid gegeven en inspiratie uit de regio.

Daarnaast biedt de website een overzicht van namen en contactgegevens van collega’s die actief zijn op een specifiek gezondheidsthema. Dit maakt het makkelijker om samen te werken aan het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van alle inwoners van Zuid-Holland. Iedereen – beleidsmakers, wetenschappers, professionals en betrokkenen – is van harte uitgenodigd om samen aan de slag te gaan. Want door gezondheidssituaties te analyseren vanuit verschillende perspectieven, wordt de kennisuitwisseling versterkt. Neem daarom een kijkje op de website van Gezond Zuid-Holland.